جراحی شکستگی لگن؛ بهترین روش درمان استخوان‌های شکسته
جراحی شکستگی لگن یک روش جراحی است که در آن شکستگی یک یا چند استخوان در منطقه لگن (منطقه‌ی بین شکم و پا) ترمیم می‌شود. این نوع شکستگی‌ها معمولا به علت تصادفات، سقوط‌های شدید یا ضربه به منطقه لگن ایجاد می‌شوند و می‌توانند باعث درد شدید، تورم و عدم توانایی در حرکت شوند.
در عمل شکستگی لگن، پزشک ابتدا با استفاده از تصاویر تشخیصی مانند اشعهX یا CT از شکستگی و اندازه آن مطلع می‌شود. سپس با توجه به جزئیات شکستگی، نوع استخوان‌های آسیب‌دیده و وضعیت بیمار، یک برنامه جراحی مناسب ترتیب میدهد. درمان شکستگی لگن ممکن است شامل استفاده از مهاربند لگن، استفاده از میله‌ها یا پیچ‌ها برای تثبیت استخوان، جراحی بازسازی استخوان یا تزریق مواد ترمیم کننده باشد.
نوع درمانی که برای شکستگی لگن انتخاب می‌شود، بستگی به شدت شکستگی، موقعیت استخوان شکسته و سلامت عمومی بیمار دارد. پس از جراحی، بیمار به مراقبت و فیزیوتراپی نیز نیاز دارد تا بهبودی کامل حاصل شود و از شدت یافتگی شکستگی‌ها پیشگیری شود.
چگونه لگن دچار شکستگی می‌شود؟
شکستگی لگن معمولاً نتیجه‌ای از تراکم بالای نیروهای ضربه‌ای یا فشاری است که بر روی استخوان‌های منطقه لگن اعمال می‌شود. این نیروها می‌توانند از ضربه‌های قوی به منطقه لگن، سقوط از جای بلند، تصادفات خودرو، ورزش‌های خطرناک یا حوادث دیگر ناشی شوند. این شکل از شکستگی به خصوص در افرادی که دچار تصادفات شدید شده‌اند یا به دلیل فشار شدید بر روی منطقه لگن در مواقعی مانند تصادفات موتور سواری رخ داده است، دیده می‌شود.
استخوان‌های منطقه لگن شامل استخوان شریانی، استخوان مشترک ران، استخوان ستون فقرات آسیب‌پذیر می‌شوند. هنگامی که نیروی زیادی به این منطقه وارد می‌شود، استخوان‌ها ممکن است شکسته یا ترک خورده و منجر به شکستگی لگن شوند. معمولا در این نوع شکستگی‌ها، افراد با درد شدید در منطقه لگن مواجه می‌شوند. همچنین ممکن است علائمی مانند تورم، کبودی، عدم توانایی در حرکت و قابلیت انعطاف‌پذیری در این منطقه دیده شود.
انواع شکستگی‌های ناحیه لگن
شکستگی‌های لگن می‌توانند در مناطق مختلف لگن اتفاق بیفتند و به شکل‌ها و الگوهای مختلفی رخ دهند. بروز هر یک از این نمونه شکستی ها، نیاز به روش درمان خاص خود دارد. از این رو افرادی که درگیر این بیماری می‌شوند، باید به پزشک متخصص مراجعه نمایند. ایشان نوع شکستگی را در محل مورد نظر بررسی نموده و سپس اقدام به درمان آن خواهد نمود.
از نمونه شکستگی‌های لگن که نیاز به جراحی شکستگی لگن دارند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
شکستگی استخوان ترقوه (Femoral Neck Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان ترقوه که قسمتی از استخوان ران است، شکسته می‌شود. این شکستگی معمولا در افراد مسن رخ میدهد و ممکن است با خطر شکستگی‌های دیگر مرتبط باشد.
شکستگی استخوان پازل (Pelvic Fracture)
استخوان پازل، یکی از استخوان‌های بزرگ و عریض لگن است. شکستگی در این استخوان می‌تواند به شکل‌های مختلفی رخ دهد. از جمله شکستگی خطی، شکستگی شیب‌دار، شکستگی بالایی یا پایینی پازل و شکستگی استخوان پازل دو طرفه.
شکستگی استخوان لگن کوچک (Acetabular Fracture)
استخوان لگن کوچک، استخوانی است که حفره لگن را شکل میدهد و به استخوان پازل متصل می‌شود. شکستگی در این استخوان معمولا نتیجه ترومای شدیدی است و به شکل‌های مختلفی مانند شکستگی حفره‌ای، شکستگی شیب‌دار یا شکستگی پیچیده رخ میدهد.
شکستگی استخوان زانو (Patella Fracture)
استخوان زانو یا استخوان پاتلا، که در قسمت جلوی زانو قرار دارد، ممکن است شکسته شود. این نوع شکستگی معمولا نتیجه یک ضربه مستقیم به استخوان زانو است.
شکستگی استخوان شریانی (Iliac Bone Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان شریانی که بخشی از لگن را تشکیل میدهد، شکسته می‌شود. این استخوان از دو قسمت عمده، شریان عمده و شریان کوچک تشکیل شده است. شکستگی در هر یک از این قسمت‌ها می‌تواند رخ دهد.
شکستگی استخوان مشترک ران (Hip Joint Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان مشترک ران که از استخوان فمور (ران) و استخوان لگن تشکیل شده است، ممکن است شکسته یا ترک خورده باشد. این شکستگی‌ها معمولا نیازمند درمان جراحی شکستگی لگن هستند.
شکستگی استخوان استوانه‌ای (Femoral Shaft Fracture)
در این نوع شکستگی، بخش استخوانی که به شکل استوانه در قسمت ران وجود دارد، ممکن است شکسته شود. این نوع شکستگی‌ها نیز، ممکن است نیاز به جراحی شکستگی لگن داشته باشند.
شکستگی استخوان عمودی لگن (Vertical Pelvic Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان‌های عمودی در منطقه لگن شکسته می‌شوند. این شکستگی‌ها ممکن است به دلیل ضربه‌های مستقیم به منطقه لگن یا فشار شدید ایجاد شوند.
شکستگی استخوان دهنه (Pubic Ramus Fracture)
در این نوع شکستگی، بخش‌هایی از استخوان‌های دهنه که قسمتی از لگن را تشکیل می‌دهند، ممکن است شکسته شوند. این شکستگی‌ها اصولا با درد و تورم در منطقه لگن همراه هستند.
مهم است بدانید که انواع شکستگی‌های لگن می‌توانند بسیار پیچیده و جدی باشند و درمان مناسب و به موقع نیاز دارند. پس باید حتما برای تشخیص و درمان کردن این نوع شکستگی‌ها به پزشک متخصص مراجعه نمود. در غیر این صورت ممکن است آسیب‌های دیگری هم به بدن وارد شود. آسیب‌هایی که جبران پذیر نیستند.
علائم و نشانه‌های بروز شکستگی در ناحیه لگن
علائم بروز شکستگی در لگن ممکن است بسته به نوع و شدت شکستگی متغیر باشد، اما در کل، افرادی که درگیر این مشکل می‌شوند، ممکن است با برخی علائم خاص مواجه شوند. اولین نشانه بروز شکستگی، درد شدید و ناگهانی در منطقه لگن است، که می‌تواند علامت اصلی شکستگی باشد. این درد ممکن است در زمان حرکت، وقتی فشار به استخوان‌های شکسته اعمال می‌شود، تشدید شود.
نشانه دیگر، تورم و تغییر رنگ پوست در منطقه شکستگی است. این علامت ممکن است به دلیل جریان خون زیر پوست و انسداد عروق باشند. در نظر داشته باشید که شکستگی در لگن می‌تواند باعث محدودیت در حرکت و تحمل وزن بر روی پا شود. به همین دلیل افراد ممکن است دچار مشکل در راه رفتن یا حتی ایستادن نیز، شوند.
افزایش درد در منطقه شکستگی ممکن است هنگام فشار دادن یا تحریک این منطقه ایجاد شود. مانند هنگام فشردن روی استخوان‌های مشکل دار، که این مسئله هم می‌تواند یکی دیگر از نشانه های شکستگی ناحیه لگن به شمار رود. همچنین، انعطاف‌پذیری و حرکت‌های معمولی در منطقه لگن ممکن است کاهش یابد. این مسئله می‌تواند به دلیل ترک‌ها یا تغییرات در استخوان‌ها باشد.
در نهایت نیز باید بگوییم در برخی موارد، اگر استخوان‌ها به شکل غیرطبیعی تغییر کرده باشند، می‌توان شکل غیرطبیعی در منطقه لگن مشاهده کرد. این مسئله هم دلیل یا نشانه دیگری از بروز شکستگی در ناحیه لگن خواهد بود.
نحوه انجام جراحی شکستگی لگن
نحوه جراحی شکستگی لگن به نوع و شدت شکستگی، وضعیت بیمار و تصمیمات پزشک و تیم درمانی وابسته است. با این حال بیماران برای انجام جراحی ترمیم شکستگی لگن نیاز دارند تا مراحل زیر را طی کنند:
- بیمار به صورت کلی باید برای جراحی آماده شود. این آمادگی، شامل تجویز داروها، آماده‌سازی پوست و منطقه عمل و اخذ اطلاعات و مجوزهای لازم می‌شود.
- بیمار تحت تاثیر ماده بی‌حسی قرار می‌گیرد تا در طول جراحی درد نداشته باشد و به طور ایمن از مرحله جراحی عبور کند.
- پزشک با ایجاد برش‌های مناسب در پوست و باز کردن لایه‌های بافتی، به استخوان‌های شکسته دسترسی پیدا می‌کند.
- در این مرحله، استخوان‌های شکسته به صورت دقیق ترمیم می‌شوند. این فرایند شامل اصلاح و به ترتیب قرار دادن استخوان‌ها به شکل طبیعی، استفاده از پیچ‌ها، پلاک‌ها یا مهره‌های فلزی برای تثبیت استخوان‌ها و یا اجرای دیگر تکنیک‌های جراحی می‌شود.
- پس از ترمیم استخوان‌ها، لایه‌های بافتی به طور مرتب دوباره بسته می‌شوند. این مرحله شامل دوخت پوست و دیگر لایه‌های بافتی است.
- بیمار پس از جراحی شکستگی لگن به بخش دیگری منتقل می‌شود. در این مرحله، تحت نظر پزشک و تیم درمانی، مراقبت‌های لازم شامل تجویز داروها، تغذیه مناسب، فیزیوتراپی و مراقبت های پس از جراحی لگن بر روی او انجام می‌شود.
مراقبت‌های بعد از جراحی شکستگی لگن
مراقبت‌های بعد از جراحی لگن از اهمیت بسیاری برخوردارند، تا بهبودی بهتر و سریعتر برای بیمار فراهم شود. همه ما می‌دانیم که پس از جراحی، درد داشتن امری معمول است. پزشک می‌تواند داروها یا تزریقات مخصوص تجویز کند تا درد را کاهش دهد. در مرحله پس از ترمیم شکستگی، فیزیوتراپی برای بهبود حرکت‌ها، تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری منطقه مرتبط بسیار مهم است.
فیزیوتراپی بعد از جراحی شکستگی لگن باید تحت نظر متخصص انجام شود و تمرینات توانبخشی با توجه به وضعیت و نیاز بیمار طراحی می‌شوند. در مدت ابتدایی پس از جراحی، ممکن است بیمار به توصیه پزشک محدودیت در حرکت و فعالیت‌های روزمره داشته باشد. این محدودیت‌ها به منظور جلوگیری از آسیب به استخوان‌های ترمیم شده توصیه می‌شوند.
در نظر داشته باشید که تغذیه مناسب برای بهبود سریعتر پس از جراحی اهمیت دارد. دریافت مقدار کافی پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد مغذی به بدن کمک می‌کند تا استخوان‌ها بهتر ترمیم شوند. از سوی دیگر حفظ نظافت و خشکی برش‌ها و منطقه جراحی هم مهم است؛ تا از بروز عفونت جلوگیری کند. پس باید حتما دستورات پزشک در مورد تغییر بانداژها و نگهداری از برش‌ها را رعایت کنید.
در کنار تمامی این موارد، توجه به تمامی نوبت‌ها و ملاقات‌های پس از جراحی شکستگی لگن با پزشک و تیم درمانی ضروری است. در نهایت نیز باید به خود مراقبتی اشاره کنیم. مراقبت از رفتارهای سالمی مانند ترتیب وقت‌های استراحت، اجتناب از برداشتن بارهای سنگین و رعایت اصول ایمنی در طول فرایند بهبودی بسیار موثر خواهد بود.
جمع بندی
با تمام این تفاسیر، افرادی که درگیر مشکل شکستگی لگن می‌شوند و باید تحت درمان جراحی شکستگی لگن قرار گیرند، نشانه‌های خاصی دارند. آن‌ها همواره درد و تورم را در ناحیه لگن خود مشاهده خواهند کرد. اما اگر شدت آسیب دیدگی بالا باشد، آن‌ها دیگر قادر به حرکت نیز نخواهند بود. پس در صورت بروز هر نشانه ای، آن‌ها باید به پزشک متخصص در زمینه جراحی مفاصل مراجعه کنند.
دکتر محمد اخلاق نجات، متخصص و جراح مفاصل با بیش از ده سال سابقه جراحی شکستگی لگن، با دقت شرایط بیمار را بررسی نموده و اقدام به درمان مشکل بیمار خواهد نمود. ایشان همچنین در زمینه مشکلات دیگری هم خدمات به بیماران خود ارائه می‌کنند. از این رو افرادی که نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل هیپ و لگن، ترمیم پارگی عصب و شانه‌ها و … داشته باشند، تنها کافیست اقدام به رزرو نوبت از ایشان نمایند. سپس با اطمینان فرایند درمان را نزد دکتر اخلاق نجات در پیش گیرند.
سوالات متداول
- آیا می‌توان از شکستگی ناحیه لگن پیشگیری نمود؟
بله. افراد مسن‌تر که دارای مشکل پوکی استخوان هستند، ممکن است کمتر بتوانند از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنند. اما جوانان با انجام ورزش‌های مناسب، توجه به تغذیه مناسب، رانندگی ایمن و دقت در راه رفتن، می‌توانند از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنند.
- چگونه می‌توان شکستگی در ناحیه لگن را تشخیص داد؟
برای تشخیص و سپس جراحی شکستگی لگن، باید به حساسیت استخوان‌ها در زمان راه رفتن توجه کرد. البته برای تشخیص این بیماری، استفاده از اشعه ایکس و انجام سی تی اسکن می‌تواند بهترین راهکار باشد.
- مدت زمان بهبود بعد از جراحی شکستگی لگن چقدر طول خواهد کشید؟
بسته به شدت آسیب دیدگی لگن و فرایند درمان، مدت زمان بهبود شکستگی لگن در هر فردی متغیر خواهد بود. اما در کل بیماران بعد از جراحی نیاز به چند روز تا حداقل ۱ هفته استراحت دارند. برای ترمیم و بهبود کامل هم، مدت ۱۲ هفته زمان لازم خواهد بود.
- آیا بعد از جراحی لگن می‌توان مجددا راه رفت؟
بله. بیشتر بیمارانی که اقدام به جراحی لگن می‌نمایند، بعد از چند ماه مجددا می‌توانند راه بروند. البته اگر بهبودی بعد از جراحی در آن‌ها سریع باشد.
- آیا ممکن است جراحی شکستگی ناحیه لگن با عوارضی همراه باشد؟
در برخی موارد نادر ممکن است بیماران بعد از انجام جراحی با برخی مشکلات و عوارض همچون عفونت زخم‌های تروما، آسیب به عروق و اعصاب، لخته شدن خون و اختلال در عملکرد جنسی مواجه شوند. این عوارض نادر هستند و در تعداد کمی از بیماران دیده می‌شوند.